marloesvl.reismee.nl

Planten tellen, praten met prinsen en ritueel dansen

Maandagmiddag, ik zit lekker op mijn veranda. En het is heet, echt, wat is het heet. Niet eens dat de temperatuur nou extreem hoog is (tussen de 30 en 35 graden, 'normaal voor de tijd van het jaar'), maar het is vooral heel erg vochtig. Elke beweging doet je T-shirt aan je rug vastplakken, heeeerlijk
Laughing
. Toch heb ik er nog steeds niet zoveel moeite mee - gewoon accepteren dat het heet is en je je de hele dag vies voelt - maar Kathy daarentegen trekt het soms heel slecht. Met haar Westerse werktempo en deadlines loopt ze af en toe echt tegen die hittemuur op in haar benauwde kantoor. Het mijne is gelukkig buiten op de veranda, dat scheelt enorm!


Sinds ik terugben in Swaziland is alles hier weer langzaam op gang aan het komen. De zomervakantie is bijna afgelopen, Alison gaat deze week weer naar school en James, babe Mamba en Phinda zijn alweer druk aan het werk hier. Ik ben ook weer bezig met de database, want Jon (de programmeur uit de UK die er vanuit daar vrijwillig aan werkt) heeft eindelijk tijd kunnen maken om aanpassingen te doen. Hopelijk gaat dat nu wat sneller, want de tijd hier begint voor mij inmiddels wel een beetje te dringen... Verder ben ik vorige week met James meegeweest op tuinbezoek. We hebben de tuin van elke deelnemer aan het Food Security-project bezocht, 20 in totaal, verdeeld over 2 dagen. In elke tuin moesten namelijk alle planten geteld worden, om zo de voortgang van de deelnemers te meten. En wanneer ik zeg alle planten, dan bedoel ik ook letterlijk álle planten die in iemands tuin groeien, dus we hebben ons echt sufgeteld. Een rijtje uien heb je zo gedaan, maar als er een half oerwoud aan cassaves staat, dan zit er niets anders op dan erdoorheen te tijgeren en elke plant afzonderlijk te tellen. Dit was voor mij ook meteen een goede test om te zien hoe het met mijn plantenkennis stond. Op zich was ik niet ontevreden, maar vergeleken met James weet ik echt zó weinig... gelukkig was hij heel geduldig en elke keer dat ik weer eens een notenplant voor een boon aanzag corrigeerde hij me vriendelijk. Ongelooflijk, wat groeien er hier veel verschillende soorten en maten gewassen! En dan denk je dat je weet welke plant het is, blijkt het nog weer een andere variatie met een speciale SiSwati naam te zijn...
Al met al erg interessant, en aardig vermoeiend ook, de hele dag in de zon. De avond van de 2e dag had ik dan ook een fikse hoofdpijn, die dacht ik van de hitte kwam. Een paar dagen later had ik echter een beet op mijn been die er wat gek uitzag en gevoelig werd. Toen ook mijn lies ging opzwellen en lopen pijnlijk werd, leek het me tijd voor een kennismaking met de dokter in Piggs Peak. Die was bijna verbaasd dat hij me pas na 3 maanden voor het eerst zag, dus dat was wel positief. Hij heeft me onderzocht en ik bleek tick bite fever te hebben, een virus dat je krijgt van een tekenbeet. Voorzover ik weet komt de ziekte van Lime hier niet voor, dus ik kreeg alleen een speciale antibioticakuur voor de beet (doxycycline, voor de medisch geïnteresseerden). Ik kon de tabletten meteen innemen zei de dokter, maakte niet uit wanneer en hoe, dus toen ik de spreekkamer uitliep heb ik er volgens voorschrift meteen maar 2 genomen. En dat heb ik geweten... op mijn wandeling terug van de dokter kwam ik gelukkig langs een public toilet, want wat werd ik ziek van die pillen! De volgende dag toch maar wat gegeten voordat ik ze innam, toen ging het iets beter maar nog steeds was ik ruim anderhalf uur van de kaart. Dus dokter weer gebeld, dosering aangepast en nu gaat het beter. Best raar, dat je niet ziek wordt van de tekenbeet maar van de medicatie, lekker omgekeerde wereld. Maar goed, nog een paar dagen en dan ben ik er weer vanaf.

Ik zou nog wat vertellen over Inqala, de traditionele Swazi ceremonie die Jennifer 1 en ik vlak na kerst hebben meegemaakt. Bij Inqala horen enorm veel rituelen en het feest heeft ook verschillende betekenissen, maar heel in het kort gaat het onder andere om het nieuwe fruit en de nieuwe oogst, en het wordt gehouden na de langste dag van het jaar (21 dec) en de eerste volle maan. Ik wilde graag naar de grote, landelijke versie van Inqala, maar die viel tegelijkertijd met onze Kaapstadreis. Al bijna had ik het idee dat ik het misschien zou moeten missen, maar Inqala scheen voor de grote dag 'on tour' te gaan door het land. En jawel, het hele gebeuren kwam vlak na kerst in Buhleni, hier een halfuurtje vandaan met de combi. Dus Jen en ik gingen vol goede moed op weg ergens halverwege de middag, want we hadden gehoord dat de koning tot 2 uur 's middags zou slapen... apart ritme inderdaad, maar dat schijnt met allerlei rituelen te maken te hebben waar de Swazi's bijzonder weinig over loslaten. Dat kregen we ook te horen toen we aankwamen, dat er allemaal geheime, alleen voor mannen-dingen achter de schermen gebeurden, waar wij vrouwen niets mee te maken hadden. Beetje apart sfeertje gaf dat, ik kreeg er ook een wat recalcitrant-feministische bui van. Aangezien er op het terrein nog nagenoeg niets gebeurde dat iets van een ceremonie weghad, besloten Jen en ik het dan maar op zijn Swazi's te doen: onder de boom gaan zitten wachten. We hoorden van iemand dat er rond 5 uur wat zou gaan gebeuren, dus dat duurde nog even.
Na zo'n anderhalf uur kwam er een jongen naar ons toelopen met de vraag of we de mannen in het gebouw aan de overkant gezelschap wilden houden. Van die term kreeg ik een beetje de rillingen, dus we hebben beleefd geweigerd. Maar even later kwam een van de mannen zelf naar buiten, compleet uitgedost in traditionele kleding - inderdaad, luipaardvel, allerlei dierenattributen om zijn arm en een veer op zijn hoofd, erg mooi om te zien. Of wij als Westerse gasten toch echt niet even mee naar binnen wilden komen, want het kon natuurlijk niet dat wij hier onder de boom zaten. OK dan, Jen en ik gingen achter hem aan naar binnen, naar een ruimte waar nog een paar mannen waren, allemaal ook prachtig aangekleed en zich voorbereidend op de ceremonie. Het bleken prinsen te zijn, vandaar die ene veer op hun hoofd (alleen de koning draagt er meer).
Ondanks de verschrikkelijke stank daarbinnen (dat kwam geloof ik van koeieningewanden die ze ritueel gegeten hadden.. brr) hebben we eigenlijk best wel een leuk gesprek gehad. Natuurlijk ging het meteen over of we getrouwd waren en waarom wij Westerlingen dan niet met meerdere mannen wilden trouwen, en de rol van man en vrouw waar deze heren nógal anders over dachten dan wij, maar eigenlijk was die discussie juist wel leuk. Het toppunt was dat één van hun op een gegeven moment stereotypisch begon te praten over dat 'wij blanken' altijd maar zoveel geld hadden en uitgaven. Ik natuurlijk meteen in het verweer dat ik een vrijwilliger was, mijn geld bijelkaar had gesponsord om hier te komen, dat verhaal. Hij keek verbaasd en vroeg me waarom ik naar Swaziland was gekomen. Toen ik iets noemde van armoede hier en dat ik daar graag aan wilde bijdragen, greep hij prompt naar zijn portemonnee en gaf me geld! Echt, ik sloeg steil achterover - meestal is het namelijk omgekeerd. Gaf in elk geval wel aan dat we hier niet met de meest arme Swazi's van doen hadden. Dat bleek ook na afloop toen een van hun ons naar huis bracht - in een grote blinkende Mercedes waarmee hij onderweg nog even wat 'gezelschap' voor die nacht oppikte - allemaal behoorlijk decadent dus.

Maar toen was er natuurlijk Inqala zelf! Na lang wachten was het eindelijk zover, de mannen liepen allemaal één kant van het veld op en de vrouwen moesten naar de andere kant. Iemand was zo vriendelijk geweest om mij en Jen ook een rieten tak te geven - geen idee wat we ermee moesten, maar dat zouden we dan wel zien. We liepen door een scanpoort heen, ik moest beloven om geen foto's te maken (is jammergenoeg niet toegestaan) en we liepen het veld op. Bijna alle vrouwen droegen traditionele doeken, en gelukkig waren Jen en ik voorbereid en hadden we beide een lange rok aan, zodat we niet nóg meer op zouden vallen dan we toch al deden, als zo ongeveer enige blanken in het gezelschap. Alle vrouwen stonden aan één kant van het veld, de mannen aan de andere kant, allemaal gewapend met speren en een schild. Vervolgens begon de ceremonie, met een soort trage, lage kreten die de mannen 'zongen', en de vrouwen ertegenin. Naast het veld stond een groep politiemannen, die een beetje meedansten maar vooral floten op bepaalde momenten. De politievrouwen stonden bij ons en deden ook gewoon mee, met tak en al. Iemand gaf een ritme aan met een trommel, in het midden stond een jongen die de dans van de mannen aangaf, en de vrouwen 'dansten' daar weer op. Ja, echt dansen kon je het niet noemen, de ene voet na de andere voet optillen, je rieten tak 2x omhoog steken, en iets van je hand naar voren steken en vervolgens op je borst leggen terwijl je herhaaldelijk iets zong.
Al met al heel apart, en het was een hele bizarre gewaarwording om daar tussen te staan! De lage, soms zoemende tonen van al die mannen in hun gewaden, wij vrouwen daarop reagerend met gezang, echt heel bijzonder. En na een tijdje werd het nog officiëler, want daar kwam hij dan: de koning! Niks geen speech of stilte of wat dan ook, nee, de koning kreeg zijn plek in het midden van de mannen en danste mee. Hij was weliswaar op zo'n 50 meter afstand, maar dat was toch best indrukwekkend. Wat ik al met al van de hele ceremonie begrepen heb, los van waarvoor het is, is dat de Swazi tradities ingewikkelder en ondoorgrondelijker zijn dan ik dacht, en ik er voor mijn gevoel nog veel meer vragen over heb. Gek ook, nu ik het zo opschrijf lijkt het zo bizar dat ik daar gewoon tussenstond... Jen en ik zeiden de volgende dag in de trein naar Kaapstad ook tegen elkaar: was dit echt gisteren of een hele gekke droom? Aangezien we er allebei bij waren was het schijnbaar dus toch echt...

Nu zit ik weer gewoon in mijn houten hutje, maandagavond inmiddels, met alle stekkers er al uit want het onweerde al behoorlijk net - en dat gaat zo te horen straks weer verder. Ik heb vorige week nog een paar foto's geüpload, binnenkort zal ik wat van Kaapstad plaatsen én een paar foto's van Inqala voordat de ceremonie begon, met die mannen in hun mooie luipaardvellen

Laughing
. Bedankt ook weer voor alle reacties, echt heel erg leuk om te lezen!! Sala gahle, tot snel!

Reacties

Reacties

Lennart

Hey Loessie!
Wat een vette ceremonie! Is de landelijke variant hiervan dan dat gebeuren waarbij je de koning niet aan moet kijken, omdat hij dan een maagd (of in jou geval 'maagd') uit het publiek zoekt als extra vrouw? :)
Ik lees inmiddels ook je omschrijvingen van de omgeving op een andere manier, wetende dat ík daar straks ook onder de mangoboom ga zitten! :D Echt superveel zin om je weer te zien!! Ik ga je trouwens niet vaker bellen met mijn mobiel, dat bleek een klein financieel debakel :P
Maar superleuk verhaal weer, jammer dat je geen foto's mocht maken van de ceremonie! Aan de andere kant heeft dat weer wat natuurlijk.. zo'n bizarre situatie waar je in hebt gezeten die nu alléén nog als herinnering bestaat! Blijft het speciaal.
Hier was het vandaag gevoelstemperatuur -14 ofzo, dus geniet maar van de hitte daar hoor! Rutje en ik gaan morgen inentingen halen, vette zin om je op te komen zoeken zus!!! Tot snel! Dikke kus van je broer!

rutger

hallo lieve zus! Wat een mooi verhaal om zo te lezen. Dit soort verhalen zou ik normaal te horen krijgen van een televisieprogramma via Floortje Dessing (ofzo).
Dus gebeten door een teek, dat klinkt weer beroerd. Beroerder is dat je zo ziek bent van de medicatie natuurlijk. Nu ik dit verhaal typ ben je er hopelijk al vanaf. Ik ben ook weer volgespoten met vaccinaties dus ik kan je kant op hoor! Een bult anti-malariatabletten in de broekzak en een busje deet en wij zijn er klaar voor hoor.
Loes, dikke kus en geniet nog even van de tijd dat we er nog niet zijn, want als wij langskomen mag je ons mooi alles laten zien dus krijg je een volle agenda.
Liefs rutger!!

{{ reactie.poster_name }}

Reageer

Laat een reactie achter!

De volgende fout is opgetreden
  • {{ error }}
{{ reactieForm.errorMessage }}
Je reactie is opgeslagen!